W związku z trwającą od wielu lat emigracją polskich obywateli poza granice naszego kraju, powszechnym stało się zawieranie małżeństw w innych państwach, w tym również z cudzoziemcami. Jeśli małżeństwo nie układa się po naszej myśli, pojawiają się pytania co do sposobu rozwiązania małżeństwa. Każdy kraj rządzi się swoimi prawami, w związku z czym różne mogą być przesłanki orzeczenia rozwodu, w zależności od obowiązującego w danym miejscu systemu prawnego. Niejednokrotnie zdarza się, że procedura rozwodowa jest długotrwała albo też bardzo kosztowna. W Polsce podstawowymi przesłankami do orzeczenia rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, jednak sąd nie orzeknie rozwodu mimo wystąpienia wymaganych przesłanek, jeżeli na jego skutek miałyby ucierpieć wspólne, małoletnie dzieci, albo jeśli byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, np. ciężka choroba jednego z małżonków.
Kodeks postępowania cywilnego wskazuje, iż można w Polsce rozwiązać małżeństwo z obcokrajowcem przez rozwód gdy:
- ostatnio oboje małżonkowie zamieszkiwali w Polsce, przy czym nie jest konieczne aby oboje małżonkowie zamieszkiwali wspólnie w jednym mieszkaniu, czy w jednym mieście;
- jeden z małżonków nadal ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Polsce (podczas gdy drugi z małżonków wyjechał poza granice Polski);
- małżonek będący powodem (czyli tą osobą, która wnosi do sądu pozew o rozwód) co najmniej od roku, liczonego bezpośrednio przed wniesieniem do sądu pozwu o rozwód, zamieszkuje w Polsce;
- małżonek będący powodem jest obywatelem polskim i co najmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed złożeniem pozwu o rozwód zamieszkuje w Polsce.
Postępowanie rozwodowe obowiązkowo musi być przeprowadzone w Polsce wtedy, gdy oboje małżonkowie są obywatelami polskimi i oboje mieszkają w Polsce.
Miejsce zamieszkania małżonków nie jest tożsame z zameldowaniem. Jest to miejsce, w którym osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu i gdzie znajduje się jej centrum życiowe. Nie ma więc obowiązku przedstawiania tzw. meldunku w Polsce, wystarczy wskazanie adresu do doręczeń i stosowne oświadczenie.
Oczywiście rozwód może być przeprowadzony poza granicami Polski, jednak ze względów, o których wspomniano na wstępie, przeprowadzenie sprawy rozwodowej w Polsce wydaje się być niejednokrotnie szybszym i mniej kosztownym rozwiązaniem.
WAŻNE: w przypadku woli przeprowadzenia rozwodu w Polsce, przed złożeniem pozwu rozwodowego należy dokonać rejestracji zagranicznego aktu w polskim urzędzie stanu cywilnego, jeżeli nie uczyniono tego wcześniej. Procedura transkrypcji opisana została TUTAJ.
Powyższe uwagi mają charakter jedynie informacyjny i ogólny i nie stanowią porady prawnej. Porada prawna może zostać udzielona przez adwokata jedynie po gruntownym zapoznaniu się ze stanem faktycznym konkretnej sytuacji.